در محیط های درمانی به ویژه اتاق عمل حفظ بهداشت و کنترل عفونت عامل حیاتی برای سلامت بیماران و کادر درمان است. یکی از عواملی که در محیط درمانی سد راه آلودگی است لباس بیمارستانی است. از انواع لباس بیمارستانی که در اتاق عمل کاربرد دارد شان و گان جراحی است. آلماطب تولید کننده انواع البسه بیمارستانی شما را با تفاوت شان با گان جراحی آشنا می کند.
تفاوت شان با گان جراحی چیست؟
محیط بیمارستان و اتاق عمل مملو از باکتری است و برای جلوگیری از انتقال عفونت باید از ابزارهای استریل استفاده شود تا سلامت بیمار و کادر درمان حفظ گردد. دو مورد از ابزارهای اساسی در این فضا شان و گان هستند. این دو با اینکه در ظاهر با هم شباهت هایی دارند و حتی ممکن است با یکدیگر اشتباه گرفته شوند اما کاربردها و ویژگی های کاملا متفاوتی دارند. دانستن تفاوت شان با گان برای پرسنل پزشکی، دانشجویان و حتی بیماران می تواند مفید باشد تا درک بهتری از روند محافظت در حین جراحی و مراقبت های پزشکی داشته باشند.
کاربرد شان و گان جراحی در اتاق عمل است. گان جراحی یک پوشش کامل است که توسط تیم جراحی پوشیده می شود و سرتاسر بدن را از گردن تا زیر زانو می پوشاند. هدف اصلی از پوشیدن گان جراحی محافظت در برابر آلودگی و جلوگیری از انتقال باکتری است.
شان جراحی برای پوشاندن و جداسازی بخش خاصی از بدن بیمار در اتاق عمل کاربرد دارد. هدف اصلی در پوشش شان ایجاد یک محیط استریل موضعی و محدود است تا جراحی با بالاترین سطح بهداشت انجام شود. شان ساده یکدست و بدون سوراخ است که برای پوشاندن روی بدن بیمار، میز جراحی و … کاربرد دارد. شان پرفوره دارای یک سوراخ است که روی محل جراحی قرار میگیرد.
شان چیست؟
شان یک پارچه یا پوشش استریل است که هنگام جراحی یا کارهای پزشکی روی بدن بیمار یا اطرافش پهن می کنند تا محیط جراحی تمیز و عاری از میکروب بماند. برای مثال اگر قسمتی از شکم مورد جراحی قرار بگیرد، هنگام عمل با شان تمام قسمت های بدن پوشانده می شود و تنها قسمت شکم که مورد جراحی قرار می گیرد باز می ماند. اکثر شان ها یکبار مصرف هستند و از پارچه های خاصی که آب، خون و میکروب از آن رد نمی شود تهیه می شوند.
گان چیست؟
گان از جمله پوشش های محافظتی است که توسط پزشک، پرستار یا کارمند های بهداشتی در محیط های درمانی و آزمایشگاهی پوشیده می شود. با پوشیدن گان از تماس مستقیم بدن با عوامل عفونی و آلودگی جلوگیری می شود. گان به عنوان یک سپر دفاعی از عبور میکروب ها، مایعات و یا عوامل شیمیایی دیگر عمل می کند. گان نه تنها از عبور میکروب ها از محیط به بدن جراحان جلوگیری می کند بلکه از انتشار میکروب از کادر درمان به فرد بیمار نیز جلوگیری خواهد کرد.
فرق شان با گان جراحی
با توجه به توضیحات بالا می توان گفت که شان با گان جراحی متفاوت است و در واقع شان پوشش استریل روی بدن بیمار یا میز عمل است و گان لباس استریل پوشیده شده توسط تیم پزشکی است. بنابراین شان و گان با وجود تفاوت هایشان، مکمل یکدیگر هستند تا ایمنی بیمار و تیم پزشکی را حفظ کنند و محیط کاملا استریل را بوجود آورند. به صورت تیتر وار می توان از تفاوت های شان با گان جراحی موراد زیر را نام برد که در ادامه به توضیح هر کدام می پردازیم :
- تفاوت در کاربرد شان و گان
- تفاوت در طراحی و سایز شان و گان
- تفاوت در جنس و مواد اولیه شان و گان
- تفاوت شان با گان در انواع تولید
- تفاوت در نحوه استفاده از شان و گان
- استریل یا غیر استریل بودن شان و گان
تفاوت در کاربرد شان با گان
از تفاوت های بین شان و گان جراحی نوع کاربرد آنها می باشد و در واقع هرکدام از این ها برای هدف خاصی طراحی و تولید می شوند. هدف گان جراحی محافظت دوطرفه از بیمار و جراح است به عبارتی نوعی پوشش است تا از بیمار در برابر آلودگی های بدن جراح و همینطور از جراح در برابر ترشحات بدن بیمار محافظت کند.
در مقابل هدف از شان ایجاد محیط استریل در اطراف ناحیه جراحی و یا سطوح اتاق عمل است. شان ها به صورت ساده و یا شکاف دار برای دسترسی به ناحیه جراحی طراحی می شوند. شان ها از پخش شدن میکروب ها و مایعات به سایر بخش های دیگر بدن بیمار یا محیط جلوگیری به عمل می آورند.
تفاوت شان با گان در طراحی و اندازه
گان جراحی مانند یک روپوش است که دکمه و یقه ندارد تا به راحتی پوشیده شود. گان جراحی دارای بندهایی در پشت گردن و کمر است تا به طور کامل روی بدن فیت شود. آستین های بلند و مچ های کشی دارد که برای جلوگیری از ورود آلودگی و مایعات خونی در هنگام عمل طراحی شده است.گان جراحی شبیه لباس طراحی می شوند و به صورت آستین دار و بلند طراحی شده و در قسمت مچ دارای کش یا بند است و در پشت با بند بسته می شود. بنابریان ظاهر و شکلی کاملا متفاوت با شان دارد.
شان جراحی طراحی خاصی ندارد. شان پارچه ای است که باید در ابعاد مشخص باشد و قسمتی از آن برش خورده باشد تا قسمتی از بدن بیمار که در معرض عمل جراحی است دیده شود و مابقی قسمت های بدن بیمار پوشیده باشد. برای مثال شان پرفوره آلماطب دارای یک پنجره برش خورده در وسط پارچه است.شان ها به صورت پارچه های بزرگ مستطیلی یا مربعی شکل هستند که برخی از آنها شکاف هایی جهت رویت محل جراحی دارند. پس یکی از تفاوت های اساسی بین شان و گان جراحی شکل ظاهری و نوع طراحی آنها است.
تفاوت شان با گان جراحی در جنس پارچه
گان جراحی برای محافظت از کادر درمان در شیفت های طولانی تولید می شود از این رو باید پارچه قابلیت تنفس پذیری بالا داشته باشد و از نفوذ مایعات آلوده جلوگیری کند. بهترین جنس پارچه برای گان یکبار مصرف اسپان باند است که ضد آب است و حساسیت پوستی ایجاد نمی کند. بهترین پارچه برای گان چند بار مصرف ترگال و تترون است. پارچه ترگال صد در صد پلی استر، ضخیم و خشک است که مقاومت بالایی در شستشوی چندباره از خود نشان می دهد. پارچه تترون ترکیب پلی استر و ویسکوز است که انعطاف پذیری بیشتری نسبت به ترگال دارد و قیمتش هم گرانتر است.
گان جراحی که توسط جراحان پوشیده می شود معمولا از پارچه های چند لایه مانند اسپان باند، یا پارچه های تنفسی ضدآب تهیه می شود تا هم در برابر نفوذ مایعات مقاوم باشد و هم سبک باشد تا هنگام پوشیدن اذیت کننده و دست و پاگیر نباشد.
جنس پارچه شان هم باید مانند گان ضدآب و ضدحساسیت باشد تا دیگر بخش های بدن بیمار که در معرض جراحی نیست آلوده نشود. به همین دلیل برای شان یکبار مصرف از اسپان باند و برای شان چندبار مصرف از ترگال استفاده می کنند. شان جراحی عموما از پارچه های اسپان باند تولید میشود اما ممکن است در برخی موارد ساده تر و نازک تر نیز باشد و بسته به نوع کاربردی که دارند ممکن است ضد آب یا جاذب مایعات باشند.
تفاوت شان با گان در انواع تولید
گان جراحی در دو نوع یکبار مصرف و چندبار مصرف تولید می شود. برای محیط هایی که نیاز به بالاترین سطح کنترل عفونت است از گان یکبار مصرف استفاده می شود. گان های چند بار مصرف قابلیت شستشو و استریل مجدد را دارند و از نظر اقتصادی مقرون به صرفه هستند.
شان جراحی در سه نوع ساده، مایو و پرفوره تولید می شود. شان ساده پارچه ای استریل به رنگ سبز یا آبی است که برای پوشاندن بیمار یا میز ابزار به کار می رود. شان مایو به صورت کیسه ای طراحی شده تا ابزارها را در محیطی کاملا استریل نگه دارد. شان پرفوره یک سوراخ در مرکز خود دارد و به جراح اجازه می دهد تا به ناحیه مورد نظر دسترسی داشته باشد.
شان پرفوره آلماطب در ابعاد 100*100 سانتی متر با گرماژ 38 تولید می شود که سبک و انعطاف پذیر برای تیم جراحی و مقاوم در برابر نفوذ مایعات و خون است.
فرق شان با گان در نحوه استفاده
یکی دیگر از تفاوت های شان و گان جراحی نحوه استفاده از این دو است. در یک عمل جراحی در اتاق عمل اعضای تیم قبل از ورود به محل استریل جراحی، دست هایشان را کامل می شویند و سپس با کمک یک پرستار گان استریل را می پوشند و بعد از پوشیدن گان، دستکش استریل به دست می کنند. پس از آنکه تیم جراحی آماده شدند بیمار با شان های استریل پوشانده می شود طوری که فقط ناحیه مورد جراحی باز باشد و سایر قسمت های بدن به دلیل جلوگیری از احتمال انتقال عفونت پوشیده می ماند. به این ترتیب شان و گان در نحوه استفاده با یکدیگر متفاوت هستند.
استریل یا غیر استریل بودن گان و شان
گان جراحی همیشه استریل است زیرا تماس مستقیم با محیط استریل دارد و برای حفظ محیط استریل حتما باید استریل باشد. شان ها نیز معمولا استریل هستند اما از آنجایی که از شان ها در سطوح یا میزها در خارج از محدوده جراحی نیز استفاده می شود بنابراین این شان ها می توانند غیر استریل نیز باشند. این مورد می تواند از جمله تفاوت شان با گان جراحی به حساب بیاید.
مزیت استفاده از گان و شان در بیمارستان ها
استفاده از شان و گان در سراسر جهان بسیار پرکاربرد است زیرا مزایای زیادی دارد که در ادامه به مزایای آنها می پردازیم.
- جلوگیری از انتقال عفونت: از مزیت های استفاده از گان و شان استریل نگه داشتن محیط و جلوگیری از انتقال ویروس ها و باکتری ها بین بیمار و کادر پزشکی است. گان و شان جراحی با استریل نگه داشتن محیط به روند بهبودی زخم و جلوگیری از عفونی شدن آن کمک می کنند.
- حفاظت از کادر پزشکی: گان جراحی با نوع پوششی که ایجاد می کند از برخورد مایعات و ترشحات فرد بیمار به بدن تیم پزشکی جلوگیری می کند و از سلامت آنها محافظت می کند.
- سهولت در جراحی: شان ها با طراحی های متنوع خود باعث دسترسی بهتر جراحان به ناحیه مورد عمل می شود و از برخورد غیر ضرور سایر لوازم جراحی با بدن بیمار جلوگیری می کند.
- صرفه جویی در زمان و هزینه: با توجه به یکبار مصرف بودن گان و شان، هزینه شستشو و استریل سازی کاهش پیدا می کند و برای جراحی های بعدی و پی در پی، آماده سازی راحت تر و سریع تر انجام می شود و به راحتی می توان بدون اتلاف وقت و هزینه از گان و شان یکبار مصرف و استریل استفاده کرد.
فرق گان با شان به طور کلی
در مطالب ذکر شده به چند تفاوت شان با گان جراحی اشاره کردیم تا شما را با البسه بیمارستان یکبارمصرف و پوشش های اتاق عمل، کاربرد، جنس و طراحی آنها تا حدودی آشنا کنیم. در نگاه اول شاید شان و گان جراحی هر دو به عنوان پارچه هایی برای جلوگیری از آلودگی به نظر بیایند، اما در واقع عملکرد و نقش آن ها کاملا متفاوت است. گان ها نقش پوششی برای افراد جراح و تیم درمان دارند در حالی که شان ها برای پوشاندن و محافظت بدن بیمار یا محیط اطراف طراحی شده اند. شناخت دقیق تفاوت بین شان و گان جراحی به ارتقاء ایمنی بیماران و جلوگیری از عفونت های بیمارستانی کمک بزرگی خواهد کرد. در نهایت می توان گفت هر کدام از این ابزارها با طراحی و کاربرد خاص خود نقش کلیدی در موفقیت جراحی و سلامت بیمار ایفا می کنند.
به طور کلی فرق شان با گان در تولید، جنس پارچه، نوع طراحی، اندازه، کاربرد و … است. آلماطب با داشتن کادری با تجربه و رعایت اصول بهداشتی انواع البسه بیمارستانی را با طراحی استاندارد تولید می کند و آماده است با مراکز درمانی سراسر کشور همکاری کند.